Dostęp do opieki zdrowotnej, w tym do usług ginekologicznych w Polsce, znacząco różni się w zależności od regionu. Te nierówności bezpośrednio łączą się ze zdrowiem kobiet, szczególnie w miejscach, gdzie liczba placówek medycznych jest ograniczona. Raport „Polka u Ginekologa”, stworzony przez Kliniki.pl we współpracy z Algolytics Technologies i SW Research, analizuje te różnice za pomocą wizualizacji danych przestrzennych. Dodatkowo, raport porusza temat jakości życia w różnych gminach i związanych z nią nawyków zdrowotnych kobiet.
Przeczytaj pełen Raport: https://eu1.hubs.ly/H0dmvHw0
Raport zwraca uwagę, że dostęp do placówek medycznych nie oznacza, że w każdym regionie jest on równy. Jak zauważa Sylwia Krzysztofowicz, ekspertka ds. jakości danych i modelowania przestrzennego w Algolytics, wyjaśnia:
„Chociaż placówki medyczne istnieją w całej Polsce, nasze analizy wyraźnie pokazują, że dostęp do nich jest nierównomierny. Ta nierówność łączy się z tym, kiedy i w jakim stopniu kobiety korzystają z opieki ginekologicznej.”
Nie chodzi zatem o brak usług, ale o nierówny dostęp. Przykładowo, w regionach takich jak wschodnia Polska czy województwa zachodniopomorskie i lubuskie, kobiety muszą pokonywać nawet 30 kilometrów, aby dotrzeć do najbliższej placówki ginekologicznej. Taka sytuacja prowadzi do odkładania wizyt, co może skutkować późnymi diagnozami.
Tabela 1. Gminy z największą odległością do najbliższej placówki ginekologicznej (prywatne i NFZ)1
| Gmina | Powiat | Województwo | Odległość (km) | Liczba mieszkańców |
|---|---|---|---|---|
| Szudziałowo | sokólski | podlaskie | 30,2 | 2 727 |
| Dołhobyczów | hrubieszowski | lubelskie | 29,9 | 4 630 |
| Telatyn | tomaszowski | lubelskie | 29,8 | 3 500 |
| Łęknica | żarski | lubuskie | 29,4 | 2 238 |
| Sokółka | sokólski | podlaskie | 27,8 | 23 866 |
| Ulhówek | tomaszowski | lubelskie | 27,1 | 3 949 |
| Krynki | sokólski | podlaskie | 26,2 | 2 688 |
| Siemiatycze (gmina wiejska) | siemiatycki | podlaskie | 26,2 | 5 720 |
| Siemiatycze (gmina miejska) | siemiatycki | podlaskie | 26,1 | 13 391 |
| Dubienka | chełmski | lubelskie | 25,6 | 2 088 |
1 Na podstawie danych aktualnych na wrzesień 2024 roku, nie uwzględnia inwestycji w trakcie. Liczba mieszkańców za 2023 rok.
Tabela 2. Gminy z największą odległością do najbliższej placówki ginekologicznej (tylko NFZ)2
| Gmina | Powiat | Województwo | Odległość (km) | Liczba mieszkańców |
|---|---|---|---|---|
| Szudziałowo | sokólski | podlaskie | 30,2 | 2 727 |
| Dołhobyczów | hrubieszowski | lubelskie | 29,9 | 4 630 |
| Telatyn | tomaszowski | lubelskie | 29,8 | 3 500 |
| Łęknica | żarski | lubuskie | 29,4 | 2 238 |
| Sokółka | sokólski | podlaskie | 27,8 | 23 866 |
| Ulhówek | tomaszowski | lubelskie | 27,1 | 3 949 |
| Jednorożec | przasnyski | mazowieckie | 26,8 | 6 607 |
| Krzynowłoga Mała | przasnyski | mazowieckie | 26,6 | 3 235 |
| Krynki | sokólski | podlaskie | 26,2 | 2 688 |
| Siemiatycze | siemiatycki | podlaskie | 26,2 | 5 720 |
2 Na podstawie danych aktualnych na wrzesień 2024 roku, nie uwzględnia inwestycji w trakcie. Liczba mieszkańców za 2023 rok.
Jednym z ciekawszych wniosków jest związek pomiędzy dostępem do szybkiego Internetu a zachowaniami zdrowotnymi. Przykładowo, kobiety mieszkające w gminach z lepszym dostępem do Internetu częściej korzystają z badań profilaktycznych, takich jak USG piersi.
W gminach z niską dostępnością usług ginekologicznych w ramach NFZ, kobiety częściej przeprowadzają samobadania piersi, choć rzadziej decydują się na badania specjalistyczne, takie jak USG.
Związek między infrastrukturą cyfrową, a dostępem do opieki zdrowotnej pokazuje, jak kluczowe jest włączenie cyfrowe w kontekście zdrowia publicznego.
Tabela 3. Gminy z najmniejszym procentem budynków mieszkalnych posiadających dostęp do Internetu światłowodowego3
| Gmina | Powiat | Województwo | Odsetek budynków z dostępem do Internetu światłowodowego | Liczba mieszkańców |
|---|---|---|---|---|
| Zawonia | trzebnicki | dolnośląskie | 0% | 5 866 |
| Rybczewice | świdnicki | lubelskie | 0% | 3 179 |
| Ojrzeń | ciechanowski | mazowieckie | 0% | 4 091 |
| Świercze | pułtuski | mazowieckie | 0% | 4 476 |
| Siemiątkowo | żuromiński | mazowieckie | 0% | 3 166 |
| Krasnopol | sejneński | podlaskie | 0% | 3 535 |
| Puńsk | sejneński | podlaskie | 0% | 3 953 |
| Rutka-Tartak | suwalski | podlaskie | 0% | 2 209 |
| Parchowo | bytowski | pomorskie | 0% | 3 820 |
| Tuchomie | bytowski | pomorskie | 0% | 4 186 |
| Konarzyny | chojnicki | pomorskie | 0% | 2 260 |
| Osiek | starogardzki | pomorskie | 0% | 2 251 |
| Świętajno | olecki | warmińsko-mazurskie | 0% | 3 322 |
| Wieliczki | olecki | warmińsko-mazurskie | 0% | 3 164 |
| Karsin | kościerski | pomorskie | 7% | 6 119 |
| Joniec | płoński | mazowieckie | 9% | 2 781 |
| Borów | strzeliński | dolnośląskie | 9% | 5 013 |
| Domaniów | oławski | dolnośląskie | 11% | 4 914 |
| Gzy | pułtuski | mazowieckie | 12% | 3 553 |
| Dzierzążnia | płoński | mazowieckie | 12% | 3 346 |
3 Na podstawie danych aktualnych na czerwiec 2024 roku, nie uwzględnia inwestycji w trakcie.
W raporcie zauważono, że 47% Polek nie uczęszcza regularnie do ginekologa, a jednym z powodów jest brak łatwego dostępu do usług ginekologicznych. W gminach z ograniczonym dostępem do ginekologa kobiety odwiedzają lekarza dopiero, gdy jest to absolutnie konieczne, co może prowadzić do opóźnionej diagnostyki i zwiększonego ryzyka zdrowotnego.
Kobiety mieszkające w większych miastach znacznie częściej odwiedzają ginekologa i mają lepszy dostęp do usług, co pokazuje nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej pomiędzy różnymi regionami kraju.
Badacze SW Research, we współpracy z zespołem Algolytics, dokonali analizy przestrzennej, mapując odpowiedzi uczestniczek badania według miejsca zamieszkania. Dzięki wykorzystaniu zmiennych przestrzennych przygotowanych przez Algolytics, udało się zidentyfikować różnice w dostępności usług ginekologicznych, co pozwoliło odkryć istotne wzorce regionalne, które nie były od razu oczywiste.
Jak zauważa Sylwia Krzysztofowicz, Ekspert ds. Jakości i Modelowania Danych Przestrzennych: „Wysokiej jakości dane przestrzenne, takie jak te użyte w naszym badaniu, są kluczowe do podejmowania świadomych decyzji. Pozwalają one lepiej zrozumieć potrzeby społeczeństwa i planować efektywne działania poprawiające jakość życia.”
Raport „Polka u Ginekologa” to nie tylko zbiór danych. Jest to także wezwanie do działania dla decydentów, urzędników zdrowia publicznego i dostawców opieki zdrowotnej. Wyniki jasno pokazują, że choć Polska posiada sieć placówek medycznych, to dostępność i jakość opieki ginekologicznej są nierówne w różnych regionach Polski, a to z kolei wymaga natychmiastowej interwencji. Dzięki wprowadzeniu zmian, takich jak lepsza dostępność placówek czy poprawa infrastruktury cyfrowej, można realnie wpłynąć na zdrowie kobiet i podnieść jakość opieki zdrowotnej w Polsce.
